Anonim şirket pay senedi basımı konusu sıkça araştırıldığı ve özellikle pay senedi bastırılarak elde edilen vergi avantajları merak edildiği için bu makalede konuyu ayrıntılı olarak ele alacağız.

Gerçek Kişilere Gelir Vergisi, Tüzel Kişilere KDV Avantajı [1]

Anonim şirketlerde sermaye artırımı sonrasında pay senedi bastırarak vergi avantajından yararlanabileceğinizi biliyor musunuz?

Anonim şirketlerin sermaye artırımına gittiklerinde, şirket ortakları için yeni bir pay dağılımı oluşur. Bu payların senede bağlanması, yani ortaklara ait pay senedi çıkarılmasıyla birlikte oldukça önemli vergi avantajları elde edilmektedir. Bu avantajlar, gerçek kişi statüsündeki ortaklar için gelir vergisi avantajı, tüzel kişi statüsündeki şirket ortakları için katma değer vergisi istisnasıdır.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 80’inci Maddesi Kapsamında Pay Senetlerinin (Hisse Senetlerinin) İktisap (Edinme) Tarihi Hakkında

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, gerçek kişi olan anonim şirket pay sahibinin herhangi bir senede bağlanmamış olan paylarını devretmesinden dolayı elde edeceği kazançlar değer artış kazancı kapsamında vergiye tabiyken, aynı payların senede bağlanmış bu payların devrinden elde edilen kazançlar gelir vergisine tabi olmamaktadır.

Pay senetlerinin en az 2 yıl süreyle elde tutulduktan sonra satılması halinde doğan değer artış kazancının vergilendirilmeyecek olması, pay sahibinin iktisap tarihinin bilinmesini önemli kılmaktadır. Bu nedenle, pay (hisse) senedi devri yapanların vergisel yükümlülüklerini tam olarak yerine getirebilmeleri açısından, pay senetlerinin iktisap tarihini izlemeleri gerekmektedir.

Pay Senedi Bastırarak Gelir Artış Vergisinden Muaf Olun

Anonim şirketlerde senede bağlanmayan payların devrinden elde edilen kazançlar, Gelir Vergisi Kanunu bağlamında değer artış kazancı sayılmakta, dolayısıyla artan oranlı gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Oysa bu paylara ilişkin pay senedi bastırılması ve bu senetlerin en az iki yıl boyunca bulundurulması durumunda, söz konusu pay senetlerinin devrinden elde edilecek kazançlar, tutar fark etmeksizin, gelir vergisine tabi olmayacaktır.

Pay Senedinin Türü Fark Etmez

Pay senedi türünün nama veya hamiline yazılı olması bu avantajdan faydalanma hakkını değiştirmez. Bu nedenle, anonim şirkette sermaye artırımı sonrasında, paylar ister nama isterse hamiline yazılı olsun, anonim şirketler pay senedi bastırarak gelir vergisi istisnasından faydalanabilirler. Ayrıca, payları hamiline yazılı olan şirketlerde, hamiline yazılı payların bedellerinin tamamının ödenmesinden sonraki üç ay içinde hamiline yazılı pay senetlerinin çıkarılması zorunludur.

Tüzel Kişiler Katma Değer Vergisinden Muaf Oluyor

Gerçek kişiler arasında yapılan pay devirleri katma değer vergisinden muaftır ancak anonim şirketin tüzel kişi ortaklarının yapacakları pay devirleri KDV’ye tabidir.

Fakat 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g hükmü ile pay senedi teslimleri KDV’den müstesna tutulmuştur. Bu durumda, pay senedinin bastırılması şirket ortağı olan tüzel kişiler açısından da KDV istisnasından faydalanma olanağı sağlayacaktır. Pay senedi bastırıldığında, tüzel kişi pay senedini ne zaman devrederse devretsin, KDV ödemekle yükümlü olmayacaktır.

Pay senedi bastırılmamış olması durumunda devir sözleşmesi ile pay devri yapılması halindeyse, tüzel kişi ortağın, KDV istisnasından yararlanabilmek için bu payları en az iki yıl devretmeyip şirket aktifleri arasında tutması gerekir; bu süreden önce devretmesi halinde KDV yükümlülüğü doğar.

Pay senedinin tüzel kişi ortaklar yönünden kurumsal vergi avantajıysa yoktur. Anonim şirketin tüzel kişi ortakları, iki yıl içinde devrettikleri payların tamamı için kurumlar vergisine tabiyken, iki yıl sonra pay devri yapmaları durumunda elde edecekleri kazancın % 75’i kurumlar vergisinden müstesna olur. Devrin pay yerine pay senedi ile yapılması halinde de sonuç değişmez. Bu bağlamda, anonim şirketin pay senedi bastırmış olması, tüzel kişi ortağa kurumlar vergisinde avantaj sağlamaz.

Sonuç

Anonim şirketlerde pay senedi basımı, gerçek kişi olan anonim şirket ortağına gelir vergisi; tüzel kişi olan şirket ortağınaysa katma değer vergisi yönünden çok önemli vergi avantajları sağlar. Ufak bir maliyetle bastırılacak pay senetleri, ortaklarınızın, çok daha büyük rakamlara ulaşan vergilerden müstesna olmalarını sağlayan ekonomik bir çözümdür.

Bu nedenle, AEK Pay Senedi Danışmanlık ve Basım Merkezi olarak, sermaye artırımından sonra en kısa sürede pay senedi basımı ile vergi avantajından yararlanma fırsatını kaçırmamanızı öneriyoruz. Pay senedi basımı hakkında buradan ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

[1] Ayrıntılı bilgi için bkz. Soner Altaş, Pay Defteri: Pay ve Pay Senedi, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021, s. 78.